Column Gers - Waar kan ik toehoorder zijn?
‘Blessed are they who see beautiful things in humble places where other people see nothing.’ Dit citaat van Camille Pissarro hangt aan mijn muur. Draag ik mee in mijn iPhone. Komt zelfs te staan in mijn aankomende tweede roman.
Het gaat om kijken. Echt kijken. Kijken als kunst.
Kijken doen we massaal bij het International Film Festival Rotterdam. Parels op beeld, die ons inspireren en meenemen: hoe je mensen ook kan zien. Weinig gangbare of juist alledaagse personages, onverwachte invalshoeken, allesbehalve doorsnee en hapklaar. Vanuit je bioscoopstoel vervoerd worden naar de uitersten van de wereld. De randen, de marges, de schoonheid daarvan.
Er zijn ook schrijvers die dit kunnen. Zoals de Rotterdamse Sanneke van Hassel met haar verhalenbundel Nederzettingen. Willekeurige Rotterdamse levens gevangen in woorden. Met rondslingerende details die eigenlijk alles zeggen. De beweging van de stad in al haar indrukwekkende fragiliteit.
Van Hassel toont: voor het horen, zien of ontdekken van ontroerende verhalen hoef je Rotterdam niet uit. Het enige wat je moet doen is kijken. Echt kijken.
Kijken deed ik naar de documentaire ‘1000 Heldinnen’ van het Roterdams wijktheater Women Connected. Over ‘stille’ vrouwen die door deelname aan dit project beseften dat ook zij een verhaal hebben. Maar vooral dat deze verhalen genoeg waarde hebben om te delen. En wat maakt een verhaal compleet? Luisteraars.
‘Het enige wat je moet doen is kijken.
Echt kijken’
Het gaat ook om luisteren. Echt luisteren. Luisteren als kunst.
Misschien realiseren we ons te weinig hoe waardevol deze kunst is.
“De wereld kent een chronisch gebrek aan toehoorders”, schreef Volkskrant-journalist Marjolein van de Water over haar correspondentschap in Latijns-Amerika (18-1-2020). Ze sprak met door de samenleving uitgekotste homo’s en transgenders, guerrillero’s, getroffenen van extreme armoede. Voelde zich soms een parasiet tot ze zich realiseerde dat ze een verschil maakte door te luisteren. Gretig grepen mensen de gelegenheid van een luisterend oor aan.
Haar woorden zijn het nieuwe citaat aan mijn muur. In de notities van mijn iPhone. Mogelijk komen ze in een volgend boek.
Echt kijken. Echt luisteren. Daar beginnen de verhalen. Rotterdam zit er vol mee. Zoveel kleine verhalen, met introverte kracht, soms verborgen leed, snakkend om te worden opgemerkt.
Loop eens wat vaker door de stad, kijk om je heen en vraag je af: waar kan ik toehoorder zijn?
Bekijk het origineel op https://gersrotterdam.nl/verhalen/opinie/914/waar-kan-ik-toehoorder-zijn